Karpal Tünel Sendromu Nedir?
Median sinir, elin his ve hareket işlevlerini yönlendiren bir sinirdir. Karpal tünel, el bileğinin iç kısmında, el bileği kemikleri ve bir bağla (transvers karpal ligament) çevrili bir kanal şeklinde bulunur. Karpal tünel sendromu, karpal tünel içinden geçen median sinirin aşırı zorlanma, iltihaplanma, şişme veya doku değişiklikleri nedeniyle sıkışması sonucu ortaya çıkar. Bu sıkışma sinirin normal işleyişini bozar ve elin parmaklarında, baş parmak ve işaret parmağında, orta parmakta ve yüzük parmakta uyuşma, karıncalanma, ağrı veya güçsüzlük gibi belirtilerle sonuçlanabilir.
Karpal tünel sendromunun nedenleri arasında şunlar yer alabilir:
- Tekrarlayan Hareketler: El bileği bölgesini tekrarlayan ve sürekli olarak kullanıcı işleri yapmak, karpal tünel sendromuna katkıda bulunabilir. Örneğin : Dantel örmek
- El Bileği Yaralanmaları: El bileği bölgesine yönelik travmalar, karpal tünel sendromu riskini artırabilir.
- Romatoid Artrit: Romatoid artrit gibi romatizmal hastalıklar, el bileği ve el eklemlerinde iltihaplanmaya neden olarak karpal tünel sendromuna yol açabilir.
- Hormonal Değişiklikler: Gebelik, tiroid bozuklukları ve menopoz gibi hormonal değişiklikler, dokularda sıvı birikimine neden olarak karpal tünel sendromu riskini artırabilir.
- Kalıtımsal Faktörler: Aile geçmişinde karpal tünel sendromu olan kişilerde risk artabilir.
- Elbileğinin uzun süreli ve tekrarlayıcı şekilde baskıya maruz kalması. Çağımızda bilgisayar ve Mouse kulllanımı sebebiyle görülme sıklığı da artmıştır.
Karpal Tünel Sendromu Belirtileri Nelerdir?
- Uyuşma ve Karıncalanma: En sık görülen belirtilerden biri, el bileği ve elde uyuşma ve karıncalanma hissidir. Özellikle baş parmak, işaret parmağı, orta parmak ve yüzük parmakta karıncalanma sık olarak görülür.
- Ağrı ve Yanma: Karpal tünel sendromu olan kişiler el ve bilek bölgesinde ağrı ve yanma hissi yaşayabilirler. Ağrı, el bileği ve parmaklarda özellikle gece veya sabah erken saatlerde şiddetlenebilir.
- Güçsüzlük ve Kuvvet Kaybı: El bileği ve parmaklardaki sinir sıkışması, elde güçsüzlük hissi ve günlük aktiviteleri yaparken kuvvet kaybına neden olabilir.
- İşaret ve Orta Parmakta Şişlik: Bazı durumlarda, işaret parmağı ve orta parmakta hafif bir şişlik (örümcek ağ şeklinde) gözlenebilir. Bu duruma “Karpal tünel sendromu örümcek ağı belirtisi” denir.
- Elin İşlevselliğinde Azalma: Karpal tünel sendromu ilerledikçe, eldeki ince hareketleri yapmakta zorlanma ve işlevselliğin azalması gözlenebilir.
Belirtiler genellikle gece veya uzun süreli el bileğinin kullanımından sonra artabilir. Özellikle bilgisayar kullanıcıları, elini sürekli olarak tekrarlayan hareketlerle zorlayanlar ve ellerini sık sık büküp-uzatanlar gibi risk faktörleri taşıyan kişilerde karpal tünel sendromu daha sık görülebilir.
Eğer yukarıdaki belirtilerden bir veya birkaçını yaşıyorsanız veya el bileğinizde veya elinizde ağrı, uyuşma ve karıncalanma hissediyorsanız, bir sağlık uzmanına başvurarak doğru teşhis ve tedavi için değerlendirme yaptırmanız önemlidir
Karpal Tünel Sendromunda Tanı Nasıl Koyulur?
Karpal tünel sendromu tanısı, hastanın şikayetleri, fizik muayene bulguları ve tanısal testlerin değerlendirilmesiyle konulur. Tanı sürecinde izlenen adımlar şunlardır:
- Hasta Hikayesi ve Şikayetlerin Değerlendirilmesi: Hastanın şikayetleri ve hikayesi, doktorun ilk değerlendirmesinde önemli bir rol oynar. Hastanın hangi el veya ellerde belirtiler olduğu, hangi parmaklarda uyuşma, karıncalanma, ağrı veya güçsüzlük hissedildiği, belirtilerin ne zaman ve hangi aktivitelerle arttığı gibi bilgiler değerlendirilir.
- Fizik Muayene: Doktor, hastanın el ve bilek bölgesini fiziksel olarak muayene eder. El ve el bileği bölgesinde şişlik, hassasiyet, işaret parmağı ve orta parmakta örümcek ağı belirtisi (yanı parmaklarda şişlik) gibi belirtiler araştırılır. Doktor aynı zamanda parmaklarda güç ve hareket yeteneğini değerlendirebilir.
- Tinel ve Fosbury Testleri: Karpal tünel sendromunun tanısında yaygın olarak kullanılan Tinel ve Fosbury testleri, el bileği bölgesine hafif bir vuruşla median sinirin sıkıştığı noktada uyuşma, karıncalanma ve ağrıya neden olup olmadığını değerlendirmeye yöneliktir.
- Elektromiyografi (EMG): Bu tanısal testler, sinirlerin ve kasların elektriksel aktivitesini ölçerek sinirlerin işleyişini değerlendirmeye yardımcı olur. EMG ve NİH testleri, sinirin karpal tünel bölgesinden geçişi sırasında sıkışıp sıkışmadığını belirlemeye yardımcı olabilir.
- Görüntüleme Yöntemleri: Bazı durumlarda, karpal tünel sendromu tanısında radyografiler, manyetik rezonans görüntüleme (MRG) veya bilgisayarlı tomografi (BT) taramaları kullanılabilir. Bu görüntüleme yöntemleri, karpal tünel içindeki yapıları değerlendirmeye yardımcı olabilir.
Tanı, hastanın semptomları, fizik muayene bulguları ve tanısal testlerin sonuçlarına dayanarak konulur. Karpal tünel sendromu tanısı, hastanın yaşadığı semptomlara ve fizik muayene bulgularına göre doktor tarafından belirlenir.
Karpal Tünel Sendromu Nasıl Tedavi Edilir?
Karpal tünel sendromu tedavisi, belirtilerin şiddetine, hastanın durumuna ve hastalığın süresine bağlı olarak değişebilir. Tedavi seçenekleri genellikle aşağıdaki gibi yönetilir:
- Konservatif Tedavi:
– İstirahat ve Aktivite Değişikliği: El ve bileğinizi zorlayan tekrarlayan hareketlerden kaçınmak, semptomların şiddetini azaltabilir. İşinizle ilgili hareketleri sık sık değiştirmek veya daha sık molalar vermek de faydalı olabilir.
– El Bileği Atelleri ve Splintler: Gece veya gündüz kullanılan el bileği atelleri ve splintler, el bileğinin sabitlenmesine yardımcı olabilir ve sinire baskıyı azaltabilir.
– Fizik Tedavi: El bileği ve el kaslarını güçlendirmek, esnekliği artırmak ve sinirin hareketini iyileştirmek için fizik tedavi seansları faydalı olabilir.
– Ağrı Kesiciler ve Anti-enflamatuar İlaçlar: Karpal tünel sendromuna bağlı ağrı ve iltihabı azaltmak için doktorunuzun önerdiği ağrı kesiciler ve anti-enflamatuar ilaçlar kullanılabilir.
- Cerrahi Tedavi:
– Konservatif tedavi yöntemlerinden sonuç alınamadığında veya semptomlar ciddi ve sürekli ise cerrahi tedavi düşünülebilir.
– Karpal tünel sendromu ameliyatı, el bileği bölgesinde bulunan karpal tünel içinde geçen median sinirin sıkışmasını hafifletmek ve semptomları gidermek için yapılan bir cerrahi müdahaledir. Bu ameliyatın genel adı “karpal tünel açma ameliyatı” veya “karpal tünel dekompresyonu” olarak bilinir. Karpal tünel sendromu ameliyatı, genellikle lokal anestezi altında yapılır ve hastanın bilinci açıkken el bileği bölgesi uyuşturulur.
– Karpal tünel sendromu cerrahi müdahale ile tedavi edilebilir. Ameliyat sırasında, karpal tünelin içindeki basıyı azaltmak için median siniri sıkıştıran transvers karpal ligament kesilir ve böylece sinire baskı azalır.
Ameliyat sonrası, hastalar genellikle birkaç saat içinde taburcu edilir ve aynı gün veya bir sonraki gün evlerine dönebilirler. Ameliyat sonrası dönemde, doktor tarafından belirtilen talimatlara uygun olarak el bileği pansumanları, dikişler ve yara bakımı yapmak önemlidir. Ayrıca doktor tarafından önerilen fizik tedavi programını takip etmek, el fonksiyonlarının iyileştirilmesine yardımcı olabilir.
Karpal tünel sendromu ameliyatı, genellikle semptomların hafifletilmesi ve el fonksiyonlarının düzeltilmesi için etkili bir yöntemdir. Ancak ameliyat sonrası dönemde, hastanın düzenli doktor kontrollerine gitmesi ve uygun rehabilitasyon programına uyumu önemlidir.
